سخنرانی در جشن فارغ‌التحصیلی ورودی‌های ۱۴۰۰، دانشگاه صنعتی اصفهان
بسم الله الرحمن الرحیم
خوش دارم سخن امروز خود را با سپاسگزاری و قدردانی از والدین دانشجویانمان آغاز کنم:
والدین عزیز: از شما سپاسگزارم.
شما نخستین معلمان دانشجویان ما بوده‌اید. شما هماره آن کوه استواری بوده‌اید که هر کس برای اتکا نیازمند است. عشق، ایثار، فداکاری و ایمان شما به این جوانان است که امروز را برای همه ما میسر ساخته است.
اما خطاب به شما دانشجویانی که امروز در این جشن حضور دارید:
من عمیقاً به شما افتخار می‌کنم.
آنچه امروز بدان نائل شده‌اید، دستاورد آسانی نبوده است و تحصیل آن، سخت‌کوشی، صبوری و تلاش خستگی ناپذیر شما را در روزهایی دراز، و شبهایی بس درازتر طلبیده است؛ آن هم در دوره‌ای پر از اتفاقات و ناملایمات: از شیوع ویروس کرونا و تنهایی و انزوا گرفته تا بحبوحه اعتراضات، و رفتن به یک قدمی جنگ با قلدران روزگار. این چهارسال، چهارسالی بس دراز بوده است.
امروز، اما آن تلاش و آن پایمردی شما را بدین نقطه رسانیده است و برای این پیروزی، شما سزاوار صمیمانه‌ترین سپاسها و تبریکات من هستید.
اما عزیزان، دیری نخواهید پایید که بر شما مسلم شود، آنچه در این دانشگاه آموختید، تنها سرآغاز راه بوده است. از این لحظه به بعد، زندگی، خودْ، بهترین آموزگار شما خواهد بود. مانند هر آموزگار نیک دیگری، شما را در قالبهای مختلف خواهد ریخت، گاهی شما را متعجب خواهد کرد، گاهی شما را به تعظیم و تسلیم واخواهد داشت؛ و در مقابل، گاهی نیز، در اوقاتی که حتی انتظارش را ندارید، و به شیوه‌هایی که حتی گمانش را هم نبرده‌اید، من حَیثُ لا یَحتَسِبُ، به شما پاداشهایی گران‌قدر خواهد داد.
گزاف نیست اگر بگویم که امروز برای شما یک نقطهٔ عطف دیگر هم هست. از امروز به جمع پیروان یک سنت درخشان پیوسته‌اید: شما امروز به جمع ریاضیدانان پیوسته‌اید. شما امروز جزو بازیگران داستانی شده‌اید که هفت هزار سال پیش در سرزمین سومر آغاز شد. شما قدم در مسیری گذاشته‌اید که روزی خوارزمی آن را پیمود – همو که مفهوم جبر و اندیشه‌های زیبای دیگری را آفرید که با آنان جهان را دگرگونه کرد. همان مسیری که در زمان ما، اذهان درخشانی چون مریم میرزاخانی و کوچر بیرکار، ریاضیدان مهاجر، پیمودند و در طی آن نشان فیلدز را برای خود و کشور به ارمغان آورند.
عزیزان، فراموش نکنیم که دنیای ذهنی امروز ما، مورد هجوم اطلاعات غلط و حقایقی نیم‌بند و ناسره است. امروز بیش از هر زمانی دیگر، به ریاضیات و دانشهای دقیق نیاز داریم.
ریاضیدانان تعلیم می‌بینند که چگونه مدام پرسشگری، پیوسته تشکیک و بی‌امان، راستی آزمایی کنند. برای یک ریاضیدان، حقیقت فقط امری محترم نیست، بلکه بنیاد کار است. برای ریاضیدان، هر حقیقتی یا باید به عنوان یک قضیه اثبات شود، و یا مدام در تشکیک و مسیر اثبات یا رد شدن بماند. پس آنان که زندگی خود را وقف ریاضیات می‌کنند، سربازان پاسدار حریم حقیقت‌اند. کسانیند که مسیر اندیشه اصیل را بر مسیر باورهای بی چون و چرا ترجیح داده‌اند. در دالان تاریک و پر راز و فریب دنیای مدرن، نور دانش آنها چراغ راه دیگران خواهد بود.
پس با شجاعت ادامه دهید:
همیشه کنجکاو باشید،
اصالت فکرتان را پابرجا بدارید،
هرگز نلغزید، خسته نشوید و مایوس نگردید.
من برایتان بهترین آرزوها را دارم و آخرین درس، که شاید تا پیش از امروز موفق نشده‌ام به شما منتقل کنم این است که:
زندگی کنید و مراقب خودتان باشید!
محسن خانی
معاون آموزشی دانشکده علوم ریاضی
